Άνδρας μιλάει για την διάσπαση της ελληνικής κοινότητας σε αστική και
θρησκευτική στο Edmonton.
Α.Τ.: Το 1982 γίνεται άλλη μία κοινότητα εδώ στον
Edmonton την οποία τη λέμε «Η αστική κοινότητα». Με το όνομα ‘Ελληνοκαναδική
κοινότητα του Edmonton και περιχώρων’ και την οποία την δημιουργήσαμε εμείς
εδώ να είναι μια παράλληλος οργανισμός προς την εκκλησιαστική κοινότητα, ούτως
ώστε να έχουμε την ευχέρεια να παρουσιαζόμαστε στις αρχές τις καναδικές όχι
σαν εκκλησιαστικός οργανισμός, αλλά σαν ένας πολιτιστικός οργανισμός.
Δυστυχώς... οι πολιτικές καταστάσεις του καιρού εκείνου στην Ελλάδα επηρέασαν
πάρα πάρα πολύ τον ελληνισμό του εξωτερικού και μέσα στο ’80... μέχρι το ’83
βρεθήκαμε διχασμένοι.
ΕΡ.: Μπορείτε λίγο να μου πείτε επακριβώς τι εννοείτε
πολιτικές καταστάσεις;
Α.Τ.: Οι ριζοσπαστικές αλλαγές των κυβερνήσεων στην
Ελλάδα. Από… Δηλαδή είχε μια παράδοση η Ελλάδα κυβερνήσεων κεντροδεξιάς και
ξαφνικά δημιουργήθηκε μια κυβέρνηση κεντροαριστεράς. Αυτού όμως του είδους τα
συνθήματα -θυμάμαι τότε τα συνθήματα που κρατούσαν στην Ελλάδα ως ‘ΣΙάκωβος’.
ΕΡ.: Α! Κατάλαβα!
Α.Τ.: Ως ‘ΣΙάκωβος’. Κι όλα αυτά πέρασαν τον ωκεανό κι
ήρθαν εδώ. Το Edmonton και άλλες τρεις κοινότητες στον Καναδά διαιρέθηκαν,
διότι αυτοί οι οποίοι επηρεάστηκαν από τις ελληνικές καταστάσεις δεν θέλανε
πλέον να συνεργάζονται με τον εκκλησιαστικό μηχανισμό.
ΕΡ.: Μμμ.
Α.Τ.: Και πέρασε μία δεκαετία που η εκκλησιαστική
κοινότητα και η αστική κοινότητα δεν είχαν καλές σχέσεις και το λέω αυτό
διπλωματικά. Από τις τέσσερις τέτοιες κοινότητες στον Καναδά σήμερα επιζεί
μόνο μία, στο Έντμοντον. Οι άλλες κλείσανε. Οι αστικές κοινότητες.
ΕΡ.: Σε ποιες πόλεις ήταν;
Α.Τ.: Μία στο London Ontario, μία στο Waterloo; Οι
περιπτώσεις του Βανκούβερ, του Τορόντο και του Μοντρεάλ είναι ιδιάζουσες,
γιατί εκεί οι κοινότητες είναι by act of the legislature(?) καθιερωμένες οπότε
είναι πολύ διαφορετική περίπτωση.
ΕΡ.: Είχε ήδη δύο όμως. Αλλά είχε δύο εκκλησιαστικές
κοινότητες.
Α.Τ.: Ναι. Ναι. Εκεί δεν υπάρχει πόλεμος η μία με την
άλλη. Εδώ υπήρχε ουσιαστικά πόλεμος. Πήγαιναν στην κυβέρνηση κι έλεγαν [...].
«Αυτοί είναι [...], από πού κι ως πού θα δώσετε σ’ αυτούς [...];». Μετά από
δεκαπέντε χρόνια τα πράγματα ηρέμησαν και ευτυχώς τώρα είναι ήρεμα. Αλλά δεν
σταματάει να δημιουργεί ένα πρόβλημα στον κορμό της ένωσης του ελληνισμού. Δεν
είναι κατανοητό σήμερα αυτή η κοινότητα να έχει ένα ελληνικό σχολείο και η
άλλη κοινότητα να έχει κι εκείνη ελληνικό σχολείο. Αυτή εδώ αυτή τη στιγμή
έχει καμιά εκατό παιδιά; Κι η άλλη η κοινότητα έχει είκοσι παιδιά το σχολείο.
Δεν νοείται να έχουμε δύο ελληνικά σχολεία σ’ ένα μικρό χωριό…
ΕΡ.: Είναι σπα…
Α.Τ.: … αλλά ο λαός λέει «Κακό χωριό τα λίγα σπίτια».
Τέλος πάντων ας είμαστε και ευχαριστημένοι που έχει έρθει και μια ισορροπία
πλέον. Δεν υπάρχει πόλεμος. Στις μεγάλες εθνικές γιορτές υπάρχει και
συνεργασία. Κάποια ώρα νομίζω θα το καταλάβουνε όλοι ότι μονόδρομος είναι η
ένωση.
ΕΡ.: Αλλά είναι σημαντικό αυτό το στοιχείο ότι υπήρξε
όντως δηλαδή ότι η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα έσπειρε…
Α.Τ.: Ναι.
ΕΡ.: … προβλήματα. Θα μπορούσε να τα σπείρει λύσεις,
αντί να σπείρει προβλήματα.
Α.Τ.: Έσπειρε προβλήματα.
ΕΡ.: Γιατί, με συγχωρείς...
Α.Τ.: Ναι.
ΕΡ.: Είναι η εποχή που έγιναν τα μεγάλα βήματα της
εθνικής συμφιλίωσης στην Ελλάδα και είναι λίγο παράδοξο ότι....
Α.Τ.: Ακριβώς!
ΕΡ.: ... η εθνική συμφιλίωση στην Ελλάδα είχε σαν
αποτέλεσμα τον διχασμό στο Edmonton.
Α.Τ.: Δηλαδή ήτανε λίγο-πολύ η κατάσταση όπως τη
δεκαετία του ’20 είχε γίνει στην Αμερική οι βασιλικοί και οι βενιζελικοί και
κοντεύανε να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον, έτσι κόντευαν να γίνει κι εδώ. Οι
άνθρωποι που ερχόντουσαν στην εκκλησία δε μιλιόντουσαν με τους ανθρώπους που
πηγαίναν στην κοινότητα. Γι’ αυτό λέω έχουν κατασταλάξει οι καταστάσεις τώρα,
αλλά ήταν οπωσδήποτε πολιτικά δημιουργήματα. Η απόδειξη έγκειται στο γεγονός
ότι οι περισσότεροι οι οποίοι ήταν οι ηγέτες εντός εισαγωγικών της αστικής
κοινότητας εκείνο τον καιρό και για την επόμενη δεκαετία, όλοι σε κάποιο
σημείο μάζεψαν τα μπογαλάκια τους, πήγαν στην Ελλάδα και αποκαταστήθηκαν
ωραία και πλουσιοπάροχα.
